میلیاردر آمریکایی، رابرت مرسر از سهامداران شرکت کمبریج آنالیتیکا این روزها در صدر اخبار است. اطلاعاتی که او از ذائقه سیاسی مردم جمع‌آوری کرده و در اختیار نایجل فراژ، رئیس حزب استقلال پادشاهی متحد (UKIP) گذاشته تا در راستای تبلیغ برگزیت از آن بهره گیرد (همان همه‌پرسی که با اقبال مردم بریتانیا خروج این کشور از اتحادیه اروپا را کلید زد)، خیلی‌ها را نگران کرده است.

داستان زمانی جالبتر می‌شود که رابرت مرسر از حامیان اصلی تد کروز بود و بیش از 13 میلیون دلار برای پیروزی او هزینه کرد و پس از شکست او، جیب میلیاردی‌اش را در اختیار ستاد انتخابات دانلد ترامپ، دیگر میلیاردر نیویورکی قرار داد. اما همه روابط این دو میلیاردر آمریکایی، مالی نبوده، کمااینکه دختر او نیز در این بازی حضور داشته است.

رابرت مرسر کیست؟

رابرت که اکنون 71 سال سن دارد، نبوغ خود را به عنوان برنامه‌نویس در شرکت آی‌بی‌ام در اوایل دهه 1970 میلادی نشان داد و پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در حوزه هوش مصنوعی ایجاد کرد. او که کارمندی بانک را نیز تجربه کرده بود، در 1993 میلادی به رنسانس تکنالجیز پیوست، شرکتی که از توانمندی‌ مهندسان فناوری ارتباطات برای دریافت ذائقه مردم و ارائه مشاوره‌های گران‌قیمت به سرمایه‌گذاران استفاده می‌کرد.

رابرت تا مدیریت ارشد رنسانس تکنالجیز پیش رفت، کمااینکه در عرصه علمی نیز علاوه بر لیسانس فیزیک و ریاضی از دانشگاه نیومکزیکو، دکتری علوم رایانه را نیز در دانشگاه ایلینوی گذرانده بود. او از مشاوره به سرمایه‌داران وارد کانال مشاوره به سیاستمداران شد و علاوه بر کمک‌های مالی به سیاستمداران محافظه‌کار، اطلاعات ارزشمندی به آنها عرضه می‌کرد، گر چه همه این حمایت‌‌ها بدون چشمداشت نبوده است که نمونه‌های آن در ماجرای روابطش با ترامپ اشاره می‌‌کنیم.

مرسر سازمان‌های تبلیغاتی بزرگی متعددی تأسیس کرده یا سهامدار آن است که در خدمت محافظه‌کارانِ مورد نظر او هستند، از جمله بریت‌بارت (Breitbart)، مرکز پژوهش رسانه (Media Research Center) و مؤسسه پاسخگوسازی حکومت (Government Accountability Institute). برخی از مؤسساتی که او سهامدار آنها است، هوادار محدودسازی حکومت، آزادسازی اقتصاد و نظریه بی‌تأثیربودن صنایع در گرم‌شدن کره زمین هستند!

در دو سه سال اخیر، فعالیت‌های مرسر به دلایلی بیش از گذشته رسانه‌ای شده است:

* سال 2014 میلادی جایزه یک عمر تلاش را از انجمن برنامه‌نویسی رایانه دریافت کرد و به عنوان یک نابغه و تحول‌بخش در این عرصه معرفی شد.

* سال 2015 میلادی از سوی واشینگتن‌پست به عنوان یکی از 10 میلیاردر بانفوذ در عرصه سیاسی شناخته شد.

* سال 2016 میلادی حدود 13 و 11 میلیون دلار، به ترتیب به دو نامزد مطرح ریاست‌جمهوری، تد کروز و دانلد ترامپ کمک کرد. دیوید باسی، فعال محافظه‌کار که چند پروژه دیگر را با پول مرسرها انجام داده بود، برای آنها کمیته حمایت سیاسی (سوپرپک) را برای حمایت مالی و سیاسی از ترامپ، مدیریت کرد. [2]

* با حدود 150 میلیون دلار درآمد در سال 2016 میلادی در فهرست فوربز برای پردرآمدترین مدیران صندوق تأمین هزینه برای سیاستمداران و مانند آن،‌ جایگاه 18 را به خود اختصاص داد.[3]

مرسر، کمبریج آنالیتیکا و ترامپ

ربکا، دختر مرسر در آپارتمانی متعلق به ترامپ در بالاشهر نیویورک‌‌سیتی زندگی می‌کند که مشرف به رود هودسون است.» این فقط یکی از الطاف دانلد به این خانواده است. اما چرا؟

کمبریج آنالیتیکا، شرکت ظاهراً کوچک آمریکایی نقش بزرگی برای ستاد ترامپ ایفا کرده است. مرسر سهامدار اصلی این شرکت با نبوغ برنامه‌نویسی خود ذائقه شهروندان آمریکایی را از رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی جمع‌آوری کرده و در اختیار دانلدِ معامله‌گر قرار داده است.

این بدان معنا است که لایک‌های افراد، صفحاتی که به آن مراجعه می‌کنند و اصطلاحاتی که در کپشن عکس خود تایپ می‌کنند و ... از سوی کمبریج آنالیتیکا مورد استفاده قرار گرفته تا هیلاری را به هر شکل ممکن شکست دهد، چرا که به باور مرسر، او یک «دجال» است.

 

مرسر چگونه در تیم ترامپ نفوذ کرد  و چه هدفی دارد؟

نبوغ و ثروت مرسر موجب شده بتواند در کمبریج آنالیتیکا داده‌هایی از 220 میلیون آمریکایی گردآوری کند. نه تنها مطالب مورد علاقه هر کس، بلکه داده‌هایی در مورد شغل، سن و زادگاه او، رویکرد سیاسی او نسبت به لیبرال‌ها و محافظه‌کار‌ها، و اینکه نسبت به چه چیز واکنش احساسی نشان می‌دهد. اینگونه می‌توان دغدغه‌های اصلی مردم یک ایالت را که مثلاً ترامپ می‌خواهد در جریان تبلیغات انتخباتی خود در آن سخنرانی کند، بدون نیاز به نظرسنجی و بسیار دقیق‌تر از آن جمع‌آوری کرد.

الکساندر جیمز از مدیران کمبریج آنالیتیکا می‌گوید «تقریباً هر پیام ترامپ، بر اساس اطلاعاتی که در اختیار او قرار می‌گرفت، تنظیم می‌شد.»

در ازای کمک‌های مالی و اطلاعاتی مرسر به ترامپ، چه چیزی به آنها می‌رسد؟ فعلاً برخی موارد علنی شده است. سه ماه پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، استیو بنن به عنوان مشاور و کلیان کانوی به عنوان مدیر ستاد تبلیخاتی ترامپ انتخاب شدند، کسانی که هم‌اکنون نیز جدا از هزینه‌ای که در ازای فعالیت‌شان دریافت کرده‌اند، از صندلی‌های کاخ سفید بی‌نصیب نیستند:

* استیون بنن که اکنون مشاور ارشد و استراتژیست کاخ سفید است، پیش‌تر مدیر بریت‌بارت بوده (پایگاهی که سال‌ها پیش مرسر با 10 میلیون‌ دلار سهامدار آن شد) و از دوستان نزدیک رابرت مرسر و همکار دخترش ربکا در چند مؤسسه بوده است. این بدان معنا است که منافع و اهداف خانواده مرسر هر روز ممکن است در گوش ترامپ زمزمه شود. بنن و مرسرها بیش از هر زمان دیگری در مخالفت با نامزدی هیلاری کلینتون متحد شدند و با همکاری یکدیگر در کنار پیتر اشوایزر از اعضای مؤسسه پاسخ‌گوسازی حکومت (که متعلق به مرسرها است) کتاب و مستندی تصویری با عنوان Clinton Cash علیه نامزد جمهوری‌خواهان تدوین کردند، زیر نظر شرکت فیلم‌سازی Glittering Steel که همکار بنن است.

* کلیان کانوی که اکنون مشاور دانلد ترامپ است، همکار ربکا مرسر، دختر رابرت مرسر در ستاد انتخاباتی تد کروز بوده است. آنها هر دو فارغ‌التحصیل دانشگاه استنفورد هستند. کانوی مشاور سیاسی مطمئنی برای خانواده مرسر است.[4]

رابرت و دیانا، سه دختر دارند که ربکا دومی است. ربکا مدیر بنیاد خانوادگی مرسرها و از هیأت امنای بنیاد هریتیج است. گفته می‌شود او مسئول اجرایی فعالیت‌های پدر در عالم سیاست است و رابط اصلی او با گروه‌‌های محافظه‌کار. صمیمیت ربکا به هیچ وجه در زمانی که با یک سیاستمدار یا گروه سیاسی معامله می‌کند، اثرگذار نیست و تا آنچه او می‌خواهد انجام نشود، از پول یا اطلاعات خبری نیست.

مرسر و برگزیت

لَری سالو مدیر و رئیس وب‌سایت خبری برِیت‌بارت هفته گذشته اعلام کرد خانواده مرسر یکی از سهامداران اصلی این پایگاه راست‌گرا است، پایگاهی که برای موفقیت همه‌پرسی برگزیت سنگ تمام گذاشت. اینکه او به عنوان یک آمریکایی چگونه می‌تواند به همین راحتی در مسائل سیاسی کلان بریتانیا وارد شود، جای پرسش دارد.

علاوه بر این،‌ ویگمور مدیر پیشین کمبریج آنالیتیکا به گاردین گفت «مرسرها خوشحال بودند که ما کمک آنها را می‌پذیریم، زیرا نایجل (رئیس حزب استقلال) از دوستان نزدیک مرسرها است. مرسر این شرکت را به ما معرفی کرد و گفت این شرکت می‌تواند کمک‌‌کار ما باشد. آنچه آنها در آمریکا انجام می‌دهند و آنچه ما اینجا در بریتانیا انجام می‌دهیم،‌ در نگاه کلان در یک جهت قرار دارد.»

از جمله اقداماتی که بر اساس داده‌های کمبریج آنالیتیکا انجام شد، ایمیل‌هایی بود که به کاربران بریتانیایی ارسال می‌شد. کمپین خروج از اتحادیه در این ایمیل‌های اختصاصی به دغدغه‌های کاربر اشاره کرده و از آنها می‌خواستند برای برآورده‌شدن آنها به برگزیت رأی مثبت دهد. [5]

جمع‌بندی

مرسرها در این سال‌ها تمایلی به مصاحبه نداشته‌‌اند، شاید از آن چهت که می‌دانند با چه پرسش‌های چالشی مواجه خواهند شد. با این حال، همین میزان داده که از فعالیت اقتصادی و سیاسی آنها به دست آمده است، نشان می‌دهد یک نابغه ثروتمند تا چه حد می‌تواند از طریق ارتباط با سیاست‌مداران در مسائل کلان مملکت اثرگذار باشد و از آن سو، سیاستمداران تا چه حد در روند پیروزی در انتخابات به ثروتمندان مدیون می‌شوند.

مرسر از سال 2010 میلادی تا کنون حدود 36.8 میلیون دلار به صورت نقد برای حمایت از سیاستمداران هزینه کرده، جدا از امکانات رسانه‌ای، اطلاعات ناب، مشاوران و شرکت‌های مختلفی که در اختیار آنها قرار داده است. فناوری‌های جدید به خوبی به یاری این نوابغ آمده و پیشبرد اهداف آنها را بیش از پیش تسهیل کرده است.

در اینجا قصد قضاوت در مورد کارهای مرسر و دخترش را نداشتیم و فقط سازوکاری را تشریح کردیم تا مخاطبان محترم بیش از پیش با روندهای سیاسی در ایالات متحده آشنا شوند. ثروتمندان نقش مهمی در عالم سیاست دارند و ممکن است وقتی شهروندان یک کشور، چند شبکه مختلف را در مورد انتخابات دنبال می‌کنند،‌ در واقع سخنان سه کارمندِ یک میلیاردر واحد را گوش کنند. نه فقط رسانه‌ها، بلکه مؤسسات پژوهشی، مراکز نظرسنجی، صندوق‌های حمایتی و ... ممکن است تنها پوششی برای فعالیت یک شبکه واحد از فعالان سیاسی-اقتصادی باشند.